اندومتریوز یا آدنومیوز
آدنومیوز و اندومتریوز هر دو اختلال در بافت اندومتر هستند که حفره رحمی را می پوشاند. اما این دو اختلال به گونه ای متفاوت ایجاد می شوند و علائم مختلفی دارند. در آدنومیوز، سلول های اندومتر داخل دیواره رحم رشد می کنند. این سلول ها که در محل اشتباهی رشد کرده اند چرخه قاعدگی را دنبال کرده و هر ماه دچار خونریزی می گردند. دیواره رحم ضخیم شده و موجب درد و خونریزی سنگین می شود. این اختلال اغلب خانم های مسن را درگیر می کند و در مواردی با ناباروری در ارتباط است.
در اندومتریوز، سلول های اندومتر در خارج از رحم رشد می کنند؛ این سلول ها اغلب در تخمدان ها، رباط های پشتیبان رحم و در حفره لگن دیده می شوند. این بافت ها نیز چرخه قاعدگی را دنبال کرده و خونریزی می کنند؛ که موجب درد می شود و ممکن است باروری را تحت تاثیر قرار دهد. اندومتریوز اغلب در نوجوانان و خانم هایی که در سنین باروری هستند رخ می دهد. هر دو این اختلالات پیشرونده بوده و تحت تاثیر هورمون استروژن قرار دارند.
علائم اندومتریوز و آدنومیوز
علامت این دو اختلال درد لگن است که ممکن است خفیف تا شدید باشد. اما برخی خانم های مبتلا به اندومتریوز علائمی ظاهر نمی کنند. حدود یک سوم از خانم های مبتلا به بیماری آدنومیوز نیز بدون علامت هستند. برخی علائم می توانند مشابه آن هایی باشند که در اثر سایر اختلالات همانند کیست های تخمدانی یا فیبروئیدهای رحمی ایجاد شده اند. علائم آدنومیوز شامل قاعدگی های دردناک، مقاربت جنسی دردناک، درد مزمن لگن، خونریزی غیر طبیعی یا قاعدگی های طولانی، ناباروری و بزرگ شدن رحم هستند.
شیوع آدنومیوز
مانند آندومتریوز، دقیقاً مشخص نیست چه تعداد از زنان ممکن است تحت تأثیر بیماری آدنومیوز قرار بگیرند. آنچه که تأثیر آدنومیوز را بسیار مهم می کند این است که در طول تست های غربالگری منظم مشاهده می شود، حتی اگر زنان هیچ علامتی نداشته باشند. بسیاری زنان احتمال دارد دچار آدنومیوز شوند، ولی هیچ علائمی بروز ندهند و خودشان از ابتلا به آن اطلاعی نداشته باشند.
عوارض آدنومیوز
اگر غالباً در طی دوره های خود دوره های طولانی مدت دارید، امکان دارد کم خونی مزمن ایجاد شود و باعث خستگی و سایر مشکلات سلامتی می شود. اگرچه مضر نیست، اما درد و خون ریزی بیش از حد مرتبط با آدنومیوز می تواند زندگی شما را مختل کند. زیرا درد دارید یا نگران هستید که شاید هر لحظه خون ریزی را شروع کنید.
تشخیص آدنومیوز
تشخیص آدنومیوز دشوار است. در گذشته تشخیص تنها از طریق آنالیز نمونه های بافتی برای مثال بعد از جراحی رحم انجام می گرفت. امروزه ابزار تشخیصی غیر تهاجمی سونوگرافی و ام آر آی در دسترس هستند. آدنومیوز موجب بزرگ شدن رحم می گردد بنابراین پزشک متخصص زنان و زایمان با معاینه فیزیکی می تواند تورم یا حساسیت به درد را احساس کند. در ابتدا سونوگرافی برای تشخیص آدنومیوز به کار گرفته می شود؛ ام آر آی در مواردی برای تایید تشخیص انجام می گیرد.
در برخی موارد، جایی که به تصاویری با وضوح بیشتر نیاز است، سونوهیستروگرافی به کار می رود. این روش شامل تزریق یک محلول نمکی به داخل حفره رحمی قبل از سونوگرافی است. سونوهیستروگرافی آدنومیوز را از سایر اختلالات رحمی همانند پولیپ یا کیست متمایز می سازد و تصویر بهتری از داخل رحم نمایش می دهد.
دکتر نرگس علیان متخصص زنان و زایمان به این نکته نیز اشاره می کنند که تشخیص آدنومیوز زمانی مطرح می شود که خونریزی قاعدگی شدید و دردناک بهمراه رحم بزرگ وجود داشته باشد و آندومتریوز و میوم رد شده باشد.
تشخیص اندومتریوز
پزشک سابقه پزشکی بیمار را بررسی می کند و پیرامون سایر افراد در خانواده فرد که به اندومتریوز دچار هستند سوال می نماید. پزشک همچنین ناحیه لگن را برای وجود کیست ها یا سایر ناهنجاری ها مورد معاینه قرار می دهد. او انجام تست های تصویر برداری همانند سونوگرافی و ام آر آی را توصیه می کند؛ سونوگرافی ممکن است به صورت شکمی یا واژینال انجام گیرد.
پزشک متخصص زنان و زایمان همچنین از جراحی لاپاروسکوپی برای مشاهده بافت اندومتر خارج از رحم استفاده می کند. اگر تشخیص قطعی نباشد، پزشک متخصص زنان و زایمان نمونه بافتی را در لاپاروسکوپی تهیه می کند تا آن را زیر میکروسکوپ بررسی نماید. تحقیقات در زمینه روشهای غیر تهاجمی برای تشخیص اندومتریوز به کمک آزمایش خون در حال انجام هستند؛ تاکنون نشانه زیستی دقیقی یافت نشده است.
فاکتورهای خطر بروز اندومتریوز یا آدنومیوز
- سابقه قبلی در جراحی رحم، مانند سزارین و یا جراحی به منظور برداشت فیبروئید
- زایمان
- میانسالی
بیشتر موارد آدنومیوز (که به استروژن بستگی دارد) در خانم هایی یافت می شود که بازه سنی ۴۰ تا ۵۰ سال دارند. شیوع آدنومیوز در خانم های میان سال در مقایسه با خانم های جوان می تواند به آن دلیل باشد که آن ها بیشتر در معرض استروژن قرار داشته اند. تا همین اواخر آدنومیوز تنها زمانی که فرد هیسترکتومی انجام می داد، تشخیص داده می شد. تحقیقات اخیر نشان می دهد این شرایط می تواند در خانم های جوان تر نیز شایع باشد اما اغلب مشخص نمی شود.
پیامدها بروز این عارضه ها
اگر فرد خونریزی های سنگین و طولانی مدتی در اثر پریودها داشته باشد، می تواند منجر به بروز آنمی شود. آنمی سبب خستگی و سایر مشکلات در سلامت فرد می شود. اگر مشکوک به آنمی هستید حتما به پزشک متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید.
درد و خونریزی شدید در اثر آدنومیوز می تواند روند زندگی فرد را مختل کند. فرد ممکن است از انجام فعالیت هایی که از آن ها لذت می برد بازماند زیرا نمی داند که چه زمان و کجا خونریزی آغاز می شود.
پریودهای دردناک می تواند سبب شود فرد از فعالیت های روزمره مانند سرکار و مدرسه بازماند. دردهای مکرر می تواند منجر به افسردگی، تحریک پذیری، اضطراب، خشم و درماندگی شود. به همین دلیل اگر فرد مشکوک به آدنومیوز باشد، باید به پزشک مراجعه کند.
بدون دیدگاه