آمنوره چیست؟ عوامل، علائم، تشخیص و درمان آمنوره اولیه و ثانویه
تاکنون نام « آمنوره » به گوشتان خورده است، آیا می‌دانید آمنوره یا فقدان قاعدگی چیست و به چه علت بروز می‌کند؟ در این مقاله به معرفی آمنوره و درمان آن خواهیم پرداخت. فقدان قاعدگی یا قطع دوره‌های قاعدگی علت‌های مختلفی مثل بارداری، یائسگی، کیست تخمدان یا رحم و آمنوره وجود دارد. بهترین روش برای پیدا کردن علت این مشکل، مشورت با متخصص زنان و زایمان است تا علت دقیق را تشخیص بدهد و در صورت وجود مشکل جدی، اقدامات لازم برای درمان را انجام بدهد.
همراه ما باشید با مطالب جالب و خواندنی دکتر نرگس علیان متخصص زنان و زایمان اصفهان :
- جراحی لاپاراسکوپی رحم و تخمدان
- متخصص زنان و زایمان اصفهان دکتر نرگس علیان
- نکاتی که باید از زایمان طبیعی و مراحل آن بدانید :
- پیشگیری و درمان یبوست در پریودی
- دکتر نرگس علیان جراح زنان و متخصص زنان و زایمان اصفهان
- احتمال بارداری با پاره شدن کاندوم
- عارضه شل شدن واژن از علایم تا درمان
آمنوره چیست؟
قاعدگی یکی از مهم‌ترین چرخه‌های بدن زنان است که علاوه بر باروری، روی سایر جنبه‌های سلامتی آن‌ها هم تأثیر دارد. فقدان قاعدگی یا آمنوره (Amenorrhea) به معنی نداشتن خونریزی در طول یک یا چند دوره قاعدگی به صورت متوالی است. نداشتن خونریزی ماهیانه در سه دوره متوالی و یا پریود نشدن دختران تا سن ۱۵ سالگی به عنوان آمنوره شناخته می‌شود.
فقدان قاعدگی، بیماری محسوب نمی‌شود و به معنی ناباروری زن نیست. اما می‌تواند نشانه‌ای از یک مشکل جدی‌تر باشد و باید به آن رسیدگی شود. اصولا اولین خونریزی ماهیانه هنگام بلوغ رخ می‌دهد و تا حدود ۵۰ سالگی هم به صورت ماهانه ادامه دارد. در این زمان با فرا رسیدن یائسگی، خونریزی ماهیانه هم متوقف می‌شود. توقف خونریزی بعد از یائسگی، آمنوره نیست.
نکته مهمی که باید به آن توجه داشته باشید این است که خانم‌ها در دوره بارداری، پریود نمی‌شوند. همچنین قطع قاعدگی در طی دوران شیردهی هم بسیار رایج است. این دسته از آمنوره‌ها نیازی به درمان جدی ندارند و بعد از زایمان یا پایان شیردهی، قاعدگی از نو آغاز خواهد شد.
علائم و نشانه‌های آمنوره
اصلی‌ترین علامت آمنوره عدم خونریزی ماهیانه در موعد مشخص است. سایر علائم این عارضه را نیز در ادامه نام می‌بریم.
- ترشحات شیری از نوک پستان‌ها
- ریزش مو
- سر درد
- تغییرات بینایی
- افزایش رشد موی زائد صورت
در افراد مبتلا به آمنوره اولیه، ممکن است پستان‌ها هم به صورت کامل رشد نکنند؛ البته پزشکان با تجویز داروهای هورمونی و انجام اقدامات درمانی لازم، این مشکل را برطرف می‌کنند تا علائم بلوغ در فرد ظاهر شود و قاعدگی هم صورت گیرد.
ملاقات با پزشک برای آمنوره
بعد از مشاهده نشانه‌های آمنوره اولیه یا ثانویه، لازم است با پزشک متخصص زنان مشورت داشته باشید. به طور کلی بهتر است همیشه چرخه قاعدگی خود را به صورت دقیق ثبت کنید و در صورت مشاهده‌ی تغییر و یا مشکلات در آن حتماً با پزشک خود مشورت داشته باشید. زمان دقیق پریود، مدت زمان آن و هر گونه مشکل و علائمی که در مدت پریود احساس می‌کنید را به صورت دقیق یادداشت کنید؛ زیرا این موارد اطلاعاتی هستند که پزشک برای تشخیص علت قطع قاعدگی به آن‌ها نیاز خواهد داشت.
در ادامه راهنمایی درباره قبل و هنگام مراجعه به پزشک ارائه می‌دهیم تا آمادگی لازم برای حضور در جلسه معاینه را داشته باشید.
قبل از مراجعه به پزشک
علائم خود را با جزئیات و دقیق یادداشت کنید؛ زمانی که این علائم شروع شده، زمان آخرین پریود، مدت زمان خونریزی را با دقت بنویسید. مشکلات و بیماری‌های خود را لیست کنید. تمام مشکلات جسمی و روانی خود را یاددشات کنید؛ حتی بیماری‌هایی که تصور می‌کنید به آمنوره ارتباطی ندارد یا مشکلاتی که قبلا وجود داشته و الان درمان شده است.
نوع و دوز داروهای مصرفی و مکمل‌هایی که مصرف می‌کنید را با پزشک در میان بگذارید. اگر سابقه آمنوره در خانواده‌تان وجود دارد، به پزشک اطلاع بدهید.
حین ملاقات با پزشک
احتمالا برای ملاقات با پزشک سوالات مختلفی خواهید داشت. بهتر است این سوالات را یادداشت کنید و پاسخ آن‌ها را از پزشکتان بگیرید. در ادامه به لیستی از متداول‌ترین سوالاتی که افراد مبتلا به قطعی قاعدگی می‌پرسند، اشاره می‌کنیم.
- دلیل احتمالی قطع قاعدگی چیست؟
- آیا باید آزمایش خاصی انجام دهم؟ چگونه می‌توان برای این آزمایش‌ها آماده شد؟
- چه درمان‌هایی برای این مشکل وجود دارد و کدام درمان برای من مناسب است؟
- آیا هیچ بروشور و یا وبسایتی برای کسب اطلاعات بیش‌تر در مورد این بیماری وجود دارد؟
شما همچنین باید به دقت به سوالات پزشک پاسخ بدهید. ارائه اطلاعاتی که در قسمت قبل، یادداشت کرده‌اید، به تعداد زیادی از این سوالات پاسخ می‌دهد. اغلب پرسش‌های پزشک به سابقه پزشکی شما و سبک زندگیتان برمی‌گردد. پاسخ دقیق به این سوال‌ها برای تشخیص علت قطعی آمنوره اهمیت بسیاری دارد.
روش تشخیص آمنوره
علائم این عارضه، مهم‌ترین راه برای تشخیص آن هستند. وقتی فرد برای چند ماه قاعدگی را تجربه نمی‌کند، باید با پزشک متخصص ملاقات داشته باشد. پزشک با انجام تست‌ها و معاینات لازم، تشخیص می‌دهد علت عدم خونریزی ماهانه چیست و اقدامات لازم برای برطرف کردن آن را انجام می‌دهد. در ادامه روشهای تشخیص آمنوره نوع اول و دوم را بررسی می‌کنیم.
تشخیص آمنوره اولیه
اگر تا سن ۱۶ سالگی فرد دچار خونریزی ماهیانه نشود، پزشک علاوه بر بررسی سابقه خانوادگی چند نوع تست هم انجام خواهد داد. در این تست‌ها سطح هورمون‌های مشخصی در خون اندازه‌گیری می‌شود:
- هورمون محرکه فولیکول (FSH)
- هورمون لوتئینی (LH)
- هورمون محرکه تیروئید (TSH)
- علاوه بر این آزمایش‌ها، فرد به صورت فیزیکی هم معاینه خواهد شد.
تشخیص آمنوره ثانویه
برای تشخیص آمنوره ثانویه، روی عوامل زمینه‌ای که باعث ایجاد این مشکل شده‌اند تمرکز می‌شود. قبل از انجام هر گونه آزمایشی، پزشک برای پی بردن به علت مشکل، سابقه پزشکی فرد را بررسی می‌کند و درباره دوره باروری و زندگی جنسی او سوالاتی می‌پرسد. بیمار باید با دقت به این سوالات پاسخ بدهد. در ادامه مهم‌ترین مسائلی که باید برای پزشک شفاف شود را نام می‌بریم.
- سن شروع قاعدگی
- میزان فعالیت جنسی فرد
- وجود احتمال بارداری
- افزایش یا کاهش وزن قابل توجه در مدت اخیر
- انجام تمرینات ورزشی به صورت حرفه‌ای
- مدت زمانی که پریود طول می‌کشد
- فاصله زمانی دو سیکل قاعدگی
- شدت خونریزی در هر بار قاعدگی
بسته به این‌که توقف قاعدگی چه دلیلی دارد، تست‌های مختلفی انجام می‌شود. این آزمایش‌ها عبارتند از:
- تست بارداری
- تست عملکرد تیروئید
- تست عملکرد تخمدان
- تست آندروژن و دیگر تست‌های هورمونی
همچنین پزشک ممکن است از عکس‌برداری برای تشخیص عارضه‌ای که باعث آمنوره ثانویه شده، استفاده کند. متداول‌ترین روشهای عکس‌برداری عبارتند از:
ام آر آی، سی‌تی اسکن و سونوگرافی
هیسترکتومی که در این روش پزشک یک دوربین نازک و نورانی را از طریق واژن و گردن رحم وارد رحم کرده و بعد از آن فضای داخل رحم را به دقت مورد بررسی قرار می‌دهد.
در اکثر موارد، نتایج آزمایشات و سابقه پزشکی فرد، علت آمنوره را مشخص می‌کند و پزشک می‌تواند با توجه به علت، رویکرد درمانی لازم را در پیش بگیرد.
روشهای درمان فقدان قاعدگی
درمان آمنوره به علت آن بستگی دارد؛ البته تمام روشهای درمانی این مشکل، باید تحت نظارت پزشک زنان و زایمان انجام شود. درمان‌های سرخود ممکن است عوارض جدی‌تری برای خانم‌ها به دنبال داشته باشد. در ادامه روشهای مختلفی که پزشکان برای حل این مشکل در پیش می‌گیرند را بررسی می‌کنیم.
آمنوره مشکل جدی نیست، اما می‌تواند نشانه بیماری باشد .
اگر پریود منظم به مدت ۳ ماه و یا بیش‌تر متوقف شود و یا اگر پریود نامنظم به مدت حداقل ۶ ماه قطع شود، فرد به آمنوره مبتلاست و باید برای رزرو نوبت دکتر اقدام کند و درمان‌های لازم را انجام بدهد. قطع شدن قاعدگی معمولا به معنی ناتوانی جنسی یا عدم باروری خانم‌ها نیست، اما مسئله‌ای است که به پیگیری و درمان نیاز دارد. به یاد داشته باشید که قاعدگی یک سیکل نسبتا منظم در زندگی خانم‌هاست و اگر نظم در آن وجود ندارد، باید علت آن مورد بررسی قرار بگیرد.
بدون دیدگاه