کنترل دیابت در زنان باردار

کنترل دیابت در بارداری توسط متخصص زایمان

خانم های مبتلا به دیابت باید قبل از بارداری با متخصص زنان و غدد خود در ارتباط باشند. به این ترتیب می توان از کنترل مناسب قند خون در بارداری اطمینان حاصل کرد. بیماری های مربوط به تیروئید، چشم و فشار خون بالا باید قبل از بارداری بررسی شود همچنین مصرف مکمل فولیک اسید نیز باید با دوز ۴۰۰ میلی گرم در روز آغاز گردد.

اما کنترل سلامت جنین و مادر در افراد مبتلا به دیابت در بارداری چگونه باید انجام شود؟

• رتینوپاتی

به آسیب عروق خونی در بافت حساس پشت چشم یا شبکیه اشاره دارد که احتمال بروز اختلال در بینایی در موارد شدید را به دنبال دارد. بارداری سبب تشدید احتمال بروز رتینوپاتی دیابتی می گردد. در افرادی که مقدار A1C در آن ها زیاد می باشد همچنین در خانم هایی که مقدار این پروتئین در آن ها به سرعت در طول بارداری کاهش می یابد احتمال بروز رتینوپاتی دیابتی افزایش می یابد.

تاثیر بارداری بر رتینوپاتی دیابتی در اغلب خانم ها محدود و موقتی می باشد اما با این وجود افراد مبتلا به دیابت در بارداری باید معاینه چشم را در سه ماهه اول بارداری انجام دهند. در اغلب موارد تا زمان زایمان هر سه ماه یک بار انجام معاینه چشم در افراد مبتلا به دیابت در بارداری توصیه می گردد.

• فشار خون

فشار خون در بارداری افزایش می یابد و باید به طور مرتب اندازه گیری شود. ابتلا به افزایش فشار خون در افراد مبتلا به دیابت در بارداری شایع می باشد. خوشبختانه در اغلب موارد افزایش فشار خون چندان شدید نمی باشد خانم های مبتلا به دیابت در بارداری بهتر است در آغاز سه ماهه دوم بارداری به منظور کاهش احتمال بروز پره اکلامپسی از دوز ۸۱ میلی گرم آسپرین به طور روزانه استفاده کنند.

افراد مبتلا به دیابت در بارداری لزوما به نفروپاتی دیابتی مبتلا نمی شوند اما ممکن است بارداری بر مشکلات زمینه ای کلیوی تاثیر بگذارد. عملکرد کلیه در افراد مبتلا به دیابت در بارداری باید کنترل شود و به این منظور از تست ادرار با هدف اندازه گیری مقدار پروتئین دفع شده و تست خون به منظور اندازه گیری کراتین استفاده می شود.

• نفروپاتی

نفروپاتی در افراد مبتلا به نفروپاتی دیابتی احتمال بروز عوارضی مانند پره اکلامپسی، زایمان نارس و محدود شدن رشد جنین در رحم را به دنبال دارد. ابتلا به نفروپاتی در افراد مبتلا به دیابت در بارداری اغلب شرایطی موقتی می باشد و معمولا ظرف چند ماه بعد زایمان به حالت قبل از بارداری باز می گردد.

انجام سونوگرافی به دلایل مختلفی در افراد مبتلا به قند خون بالا  در بارداری توصیه می شود. در سه ماه اول انجام سونوگرافی در افراد مبتلا به دیابت در بارداری به منظور تعیین سن بارداری انجام می شود.

انجام سونوگرافی در افراد مبتلا به قند خون بالا در بارداری با هدف تعیین مقدار مایع آمنیوتیک نیز انجام می گیرد. پلی هیدرآمنیوس یا افزایش مقدار مایع آمنیوتیک در افراد مبتلا به دیابت در بارداری شایع می باشد. پلی هیدرآمنیوس در افراد مبتلا به دیابت در بارداری چندان شدید نیست و منجر به بروز مشکلی خاص نمی گردد. سونوگرافی همچنین با هدف مانیتور رشد جنین انجام می شود.

• ماکروزومی

ماکروزومی یا بزرگ بودن وزن جنین در افراد مبتلا به قند خون بالا در بارداری شایع می باشد. و اغلب در ۱۵ تا ۴۵ درصد افراد مبتلا به دیابت در بارداری روی می دهد. افزایش مقدار انسولین که در پاسخ به افزایش گلوکز خون مادر ایجاد می شود. یکی از دلایل ایجاد ماکروزومی می باشد زیرا انسولین محرک رشد جنین خواهد بود. اگر وضع حمل به دلیل بزرگ بودن بیش از حد جنین در افراد مبتلا به دیابت در بارداری به خوبی پیش نرود نیاز به القای سزارین وجود خواهد داشت.

مانیتور جنین نیز در سه ماهه سوم در افراد مبتلا به قند خون بالا در بارداری توصیه می شود . در این تست که تست بدون استرس نیز نامیده می شود ضربان قلب جنین با استفاده از دستگاه کوچکی که روی شکم مادر قرار می گیرد بررسی می شود. این دستگاه امواج صوتی به منظور اندازه گیری ضربان قلب جنین تولید می کند. در تست بیوفیزیکال نیز وضعیت سلامت جنین مورد بررسی قرار می گیرد. در این تست مقدار مایع آمنیوتیک، تعداد حرکات جنین و وضعیت تنفس جنین بررسی می گردد.

ارتباط با دکتر نرگس علیان متخصص زایمان اصفهان