جراحی و درمان تورشن تخمدان

تورشن یا پیچ خوردگی تخمدان چگونه درمان می‌شود؟

درصورت ابتلا به تورشن تخمدان انجام جراحی ضروری است. حین جراحی تلاش می‌شود تا تخمدان دوباره به جای سابقش برگردد. درصورت لزوم این عمل برای لوله فالوپ هم انجام می‌شود. اگر تخمدان آسیب جدی دیده باشید، ممکن است لازم باشد بافت آسیب‌دیده برداشته شود.

آمادگی قبل از عمل

برای آمادگی قبل از عمل اوفورکتومی یا تخمدان برداری لازم است که:

• مایعی را قبل از جراحی برای پاک کردن روده ها بنوشید.
• قبل از عمل باید ناشتا باشید و مصرف مایعات را نیز کاهش دهید.
• مصرف بعضی داروها را قطع کنید.
• آزمایشهای تصویربرداری مانند سونوگرافی و سی تی اسکن (توموگرافی رایانه ای) را انجام دهید تا جراح متخصص زنان و زایمان طرح بهتری را برای عمل تهیه کند.

برنامه ریزی برای دوران بستری شدن در بیمارستان

ممکن است لازم باشد که چند روز بعد از عمل جراحی تخمدان در بیمارستان بستری شوید. مدت زمان بستری بودن به روش انجام عمل و دلیل انجام جراحی بستگی دارد. قبل از عمل از پزشک متخصص زنان و زایمان معالجتان بپرسید که دوران بهبود چگونه خواهد بود. مدتی که در بیمارستان بستری هستید به وسایل زیر نیاز دارید:

1. دمپایی و لباس راحت
2. وسایل شخصی مانند مسواک
3. وسایلی، مانند کتاب و مجله که سرتان را گرم کند.

برنامه ریزی برای باردار شدن و درمان ناباروری

اگر تصمیم دارید، بچه دار شوید، درباره روش های درمان با پزشک متخصص زنان و زایمان  مشورت کنید. برای بعضی از عارضه ها کافی است که فقط یک تخمدان برداشته شود، این عمل اصطلاحاً اوفورکتومی یکطرفه گفته میشود. بیمار با داشتن یک تخمدان همچنان سیکل قاعدگی را دارد و میتواند به طور طبیعی باردار شود. اگر هر دو تخمدان برداشته شود، یعنی عمل اوفورکتومی دوطرفه انجام شود، اما رحم در جای خود باقی بماند، بیمار می تواند با بهره گیری از درمان های کمک باروری باردار شود. از پزشک متخصص زنان و زایمان معالجتان بخواهید که متخصص باروری مجربی را برای بررسی روش های درمان ناباروری به شما معرفی کنند.

روش‌های جراحی

• لاپاروسکوپی

حین این عمل پزشک یک وسیله باریک را از طریق یک شکاف کوچک وارد بخش تحتانی شکم می‌کند. این وسیله به پزشک متخصص زنان و زایمان اجازه می‌دهد تا اندام‌های داخلی را ببیند. همزمان از یک وسیله دیگر برای دیدن تخمدان هم استفاده می‌شود. به محض یافتن تخمدان، پزشک متخصص زنان و زایمان سعی می‌کند تا آن را به جای اولیه خودش برگرداند. این روش عموما به بیهوشی عمومی نیاز ندارد و بصورت سرپایی انجام می‌شود. درصورتی که حامله باشید، پزشک ممکن است استفاده از این روش را به شما توصیه کند.

• لاپاروتومی

حین این عمل لازم است تا پزشک شکاف وسیع‌تری در بخش تحتانی شکم ایجاد کند تا به تخمدان دسترسی پیدا کند. این عمل نیاز به بیهوشی عمومی دارد و لازم است پس از جراحی در بیمارستان بستری شوید.

اگر مدت زمان زیادی از وقوع پیچ خوردگی تخمدان گذشته باشد، پزشک ممکن است انجام هر یک از موارد زیر را توصیه کند:

• اوفورکتومی

• سالپینگو-اوفورکتومی

اگر هم تخمدان و هم لوله فالوپ از دست رفته باشند، پزشک متخصص زنان و زایمان این جراحی را انجام می‌دهد. همچنین در زنان یائسه پزشک ممکن است این جراحی را به منظور پیشگیری توصیه کند.

مشابه سایر عمل‌های جراحی، عوارض درمان شامل احتمال ایجاد لخته خون، عفونت و یا عوارض ناشی از بیهوشی است.

دوران بهبود بعد از جراحی تخمدان چقدر طول میکشد؟

مدت و چگونگی دوران بهبود بعد از جراحی تخمدان به عامل های متعددی، مانند نوع جراحی بستگی دارد. جراحی لاپاراسکوپی فقط به یک روز بستری شدن نیاز دارد، اما بیماران دو روز یا بیشتر بعد از جراحی باز شکم در بیمارستان بستری میشوند. مراقبت های بعد از عمل به شرایط هر بیمار بستگی دارد، توصیه های عمومی مربوط به دوران بهبود بعد از جراحی تورشن تخمدان عبارت است از:

1. استراحت قبل از جراحی و در طول دوران بهبود
2. کشیدن نفس های عمیق و آرامش بخش
3. خودداری از بلند کردن اشیاء سنگین یا ورزش کردن
4. نداشتن رابطه جنسی
5. استفاده نکردن از تامپون در دوران بهبود
6. تغییر رژیم غذایی برای جلوگیری از یبوست و در صورت لزوم مصرف دارو برای درمان یبوست
7. پرهیز از قرار گرفتن در موقعیت هایی، مانند حمام کردن یا پوشیدن لباس تنگ یا تهیه شده از الیاف مصنوعی، که خطر عفونت در آنها وجود دارد.
8. همچنین پزشک معالج دستورهای لازم را برای مراقبت از زخم ارائه میدهد که شامل روش تمیز کردن زخم، خشک نگه داشتن ناحیه و تحت نظر گرفتن نشانه های عفونت میشود.

درمان دارویی

پزشک پس از جراحی ممکن است هر یک از داروهای زیر را برای کاهش درد و عوارض جراحی توصیه کند:

• استامینوفن
• ناپروکسن
• ایبوبروفن

پزشک ممکن است به منظور پیشگیری از عود مجدد داروهای پیشگیری از بارداری و یا سایر درمان‌های هورمونی را توصیه کند.

آیا بروز عوارض پیچ خوردگی تخمدان محتمل است؟

هر چه دیرتر درمان شوید، احتمال بروز عوارض بیشتر است. وقتی تورشن یا پیچ خوردگی تخمدان رخ می‌دهد، خونرسانی به بافت تخمدان و در مواردی لوله فالوپ کمتر می‌شود. درصورتی که خونرسانی به مدت طولانی ادامه پیدا کند، می‌تواند باعث ایجاد نکروز (مردن باقت زنده) شود. اگر بیماری به این مرحله برسد، پزشک چاره‌ای ندارد جز این که تخمدان و یا هر بافت آسیب دیده‌ای را خارج کند. تنها راه پیشگیری از این عوارض مراجعه سریع و زودرس به پزشک و اورژانس است.

چه عواملی بروز پیچ خوردن تخمدان را تشدید می کنند ؟

تورشن تخمدان زمانی رخ می‌دهد که تخمدان در جای خودش پایدار نباشد. کیست تخمدان و یا حضور توده‌ای در تخمدان می‌تواند علت ناپایداری تخمدان باشد. همچنین در صورت داشتن هر یک از شرایط زیر، بیشتر در معرض ابتلا به تورشن تخمدان هستید:

• در صورتی که مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک یا PCO باشید.
• چنانچه رباط تخمدانی بلندی داشته باشید. رباط تخمدانی یک رباط فیبری است که تخمدان را به رحم متصل می‌کند.
• چنانچه لوله‌های رحمی‌تان را بسته باشید.
• اگر باردار هستید.
• اگر تحت درمان دوره های ناباروری هستید.

افرادی که به دلایل مختلف مانند داشتن تخمدان پلی کیستیک یا استفاده از داروهای هورمونی برای ناباروری، مستعد تورشن تخمدان هستند، توصیه می‌شود که از ورزش‌های پریدنی و تمرینات ورزشی سخت خودداری کنند.

مطالب پیشنهادی متخصص زنان و زایمان اصفهان دکتر نرگس علیان :

• خطر بروز ماستیت عفونی پستان
• سرطان تخمدان را چطور باید درمان کرد ؟
• سندرم احتقان لگن یا واریس لگنی
• تشخیص و درمان آتروفی واژن
• چه کسانی دچار پیچ خوردگی تخمدان می شوند ؟
• درمان سلول های پیش سرطانی دهانه رحم
• عوارض جراحی افتادگی لگن
• بررسی مشکلات پستانی – قسمت دوم