بارداری خارج از رحم ؛ پدیده‌ای تلخ اما قابل‌کنترل
حاملگی خارج رحمی چیست و چگونه می‌توان از بروز آن پیشگیری کرد؟ متاسفانه یکی از مشکلاتی که این روزها خانم‌ها با آن دست و پنجه نرم می‌کنند، بارداری خارج از رحم است؛ پدیده‌ای که معادلات را برهم می‌زند. اگر باردار هستید و علائم این مشکل را در خود می‌بینید یا قصد بارداری دارید، حتما به دکتر زنان و زایمان مراجعه کنید.
همراه ما باشید با مطالب جالب و خواندنی دکتر نرگس علیان متخصص زنان و زایمان اصفهان :
- تحلیل انواع بوی خون قاعدگی
- متخصص زنان و زایمان اصفهان دکتر نرگس علیان
- جراحی هیسترکتومی در خانم ۵۶ ساله
- احتمال بارداری با دست آغشته به اسپرم
- دکتر نرگس علیان جراح زنان و متخصص زنان و زایمان اصفهان
- از هموروئید در بارداری چه می دانید؟
- اقدامات لازم برای پیشگیری و کنترل زایمان زودرس
بارداری خارج از رحم چیست و چگونه اتفاق می‌افتد؟
سازوکار بارداری به این‌صورت است که با یک تخمک لقاح یافته در رحم مادر شروع می‌شود. اگر بارداری در حالت نرمال باشد، تخمک لقاح‌یافته به دیواره رحم متصل می‌شود. اما در بارداری خارج رحمی (ectopic pregnancy) تخمک جایی خارج از حفره رحم لانه‌گزینی و رشد خواهد کرد.
در بیشتر مواقع بارداری خارج رحمی در لوله فالوپ رخ می‌دهد. لوله فالوپ راه ارتباطی بین تخمدان و رحم است و تخمک در آن حرکت می‌کند. این نوع از بارداری خارج رحمی، بارداری لوله‌ای (tubal pregnancy) نیز نامیده می‌شود. گاهی هم بارداری خارج رحمی در سایر نقاط بدن مانند تخمدان، حفره شکمی یا بخش پایینی رحم یا گردن رحم رخ می‌دهد.
این نوع از بارداری به صورت طبیعی پیش نمی‌رود. در این نوع از حاملگی، تخمک لقاح یافته دوام نمی‌آورد و بافت تشکیل شده اگر بدون درمان رها شود، ممکن است باعث بروز خون‌ریزی‌های مرگبار شود.
علائم بارداری خارج رحمی
مادر ممکن است در ابتدا متوجه هیچ‌گونه علامتی نشود. با این همه، برخی از زنانی که بارداری خارج رحمی داشته‌اند، علائم ابتدایی یا علائم بارداری خارج از رحم همچون فقدان قاعدگی، تحریک‌پذیری سینه‌ها یا تهوع را تجربه می‌کنند. در واقع می‌توان گفت که این نوع از بارداری بیشتر توسط پزشک و در آزمایش‌ها مشخص می‌شود.
در این شرایط نتیجه تست بارداری ممکن است مثبت باشد. ولی با همه این‌ها این نوع بارداری نمی‌تواند به صورت طبیعی ادامه پیدا کند. زمانی که تخمک لقاح یافته در مکان نامناسب رشد می‌کند، علائم و نشانه‌ها قابل توجه‌تر خواهند بود. اما در ادامه، علائم مختلف آن را دسته‌بندی و معرفی خواهیم کرد:
علائم اولیه بارداری خارج رحمی
اغلب، نشانه‌های اولیه‌ی بارداری خارج رحمی خونریزی سبک از واژن و درد پهلو و لگن است. اگر خون از لوله فالوپ نشت کرده باشد، فرد ممکن است دچار درد شانه شده و یا نیاز فوری به دفع مدفوع داشته باشد. علائم اختصاصی بارداری خارج رحمی به جایی که خون جمع شده و نوعی از رشته‌های عصبی که تحریک شده‌اند بستگی دارد.
علائم اورژانسی بارداری خارج رحمی
اگر تخمک لقاح یافته به رشد خود در لوله فالوپ ادامه دهد، حتی می‌تواند باعث پاره شدن این لوله‌های رحمی شود. در این شرایط احتمال خونریزی شدید شکمی وجود دارد. علائم اورژانسی تر شامل سبکی سر قابل توجه، از حال رفتن، غش و شوک است.
دلیل حاملگی خارج از رحمی
بارداری لوله‌ای که شایع‌ترین نوع بارداری خارج رحمی است، زمانی رخ می‌دهد که تخمک لقاح یافته در میانه مسیر خود به سمت رحم، به دلیل آسیب در اثر التهاب لگن یا تغییر شکل و ساختار لوله فالوپ در آن گرفتار می‌شود. از طرفی دیگر عدم تعادل هورمونی و رشد غیر طبیعی تخمک لقاح یافته هم در بروز این نوع از بارداری موثر هستند.
چه افرادی بیشتر درگیر حاملگی خارج از رحم می‌شوند؟
بعضی از بانوان به دلیل دارا بودن شرایط خاصی که حتی گاهی در به‌وجود آمدنشان نقشی دارند، بیشتر از همه مستعد سقط جنین و حاملگی خارج از رحم هستند. عواملی که خطر بروز این نوع حاملگی را بیشتر می‌کند، عبارتند از:
- سابقه داشتن بارداری خارج رحمی؛ اگر پیش‌تر این نوع از حاملگی را تجربه کرده‌اید، احتمال بروز دوباره آن بیشتر خواهد بود.
- التهاب یا عفونت؛ بیماری‌های قابل انتقال آمیزشی همچون سفلیس و سوزاک باعث بروز عفونت در لوله‌های رحمی و دیگر اندام‌های نزدیک شده و در نتیجه خطر بروز بارداری خارج رحمی افزایش خواهد یافت.
- درمان‌های ناباروری؛ نتایج برخی پژوهش‌ها نشان می‌دهد که خطر حاملگی خارج از رحم در ivf
- افراد مبتلا به بیماری‌هایی همچون اندرومتیوز : جراحی لوله‌های رحمی؛ حاملگی خارج از رحم بعد از بستن لوله یکی از اتفاقات قابل پیشبینی برای کسانی است که لوله‌های خود را اصطلاحا بسته‌اند. گاهی برای اصلاح لوله‌های رحمی مسدود یا آسیب‌دیده، نیاز به انجام جراحی وجود دارد. این نوع جراحی‌ها خطر بارداری خارج رحمی را افزایش خواهند داد.
- برخی روش‌های پیشگیری از بارداری؛ احتمال بارداری در صورت استفاده از یکی از ابزارهای پیشگیری از بارداری داخل رحمی یا آی یو دی (IUD) بسیار کم است. اما اگر در صورت استفاده از آی یو دی بارداری رخ دهد، به احتمال زیاد از نوع بارداری خارج رحمی خواهد بود. توبکتومی (tubectomy) یا بستن لوله‌های رحمی (Tubal ligation) یک روش دائمی جلوگیری از بارداری است ولی در موارد کمی ممکن است موفقیت‌آمیز نباشد.
- سیگار کشیدن؛ سیگار کشیدن درست پیش از بارداری خطر بروز حاملگی خارج رحمی را افزایش خواهد داد. هر چه فرد سیگار بیش‌تری بکشد، خطر بالاتر خواهد رفت.
بدون دیدگاه