زایمان زودرس
تولد نوزاد قبل از هفته ۳۷ بارداری که ناشی از انقباضات رحمی یا پارگی کیسه آب باشد را زایمان زودرس می‌گویند و نوزاد به دنیا آمده قبل از هفته ۳۷ بارداری را نوزاد نارس می‌نامند. گاهی اوقات دردهای زایمان و پارگی کیسه آب قبل از هفته ۳۷ بارداری اتفاق می‌افتد، ولی تحت تمهیدات مناسب پزشکی زایمان به بعد از این هفته موکول می‌شود.
بنابراین تعداد زیادی از موارد این زایمان قابل تشخیص و درمان مناسب و جلوگیری از عوارض نارسی است. گاهی اوقات بنابه دلایل مادری یا جنینی مانند ایجاد پروسه مسمومیت بارداری و در معرض خطر قرار گرفتن جان مادر یا ایجاد دسترسی جنینی و در معرض خطر قرار گرفتن جان نوزاد یا جنین، نیاز به ختم بارداری قبل از این هفته است.
۱: افزایش مشکلات تنفسی در نوزادان
۲: خونریزی مغزی داخل در نوزاد متولد شده
۳: عوارض گوارشی شامل عدم تحمل مواد، عدم تحمل شیر و یا اتساع روده‌ها
۴: احتمال افزایش ایجاد زردی یا ایکتر نوزادی و عوارض مربوط به آن
۵: اختلالات بینایی، اختلالات شنوایی یا فلج مغزی در موارد شدید نارسی یا در زایمان کمتر از سی و دو هفته
چنانچه زایمان بین ۳۴ تا ۳۷ هفته اتفاق بیفتد، عوارض نوزادی کمتر از نوزاد متولد شده در سن حاملگی کمتر از ۳۴ هفته می‌باشد.
دلایل ایجاد زایمان زودرس کدام است؟
- دلایل فردی مادر
- عوامل بیماری‌زا
دلایل فردی مادر شامل موارد زیر است:
- سابقه ژنتیکی اینزایمان در زن باردار و خانواده آن
- سابقه زایمان زودرس در حاملگی قبلی
- بارداری در سن کمتر از هفده سال وسنبیشتر از سی و پنج سال
- وزن بسیار کم مادر قبل از شروع بارداری
- افزایش وزن نامناسب و کم مادر در حین بارداری
- خونریزی واژینال در سه ماهه اول بارداری
- آنمی غیرقابل کنترل در مادر
- مصرف الکل، کوکایین، سیگار و کافیین فراوان در مادر
- استرس شدید مادر
- سطح اقتصادی و اجتماعی پایین مادر در جامعه
- خشونت‌های خانگی
عوامل بیماری‌زا و ایجاد زایمان زودرس
عوامل بیماری‌زا و ایجاد زایمان زودرسدر این مورد عوامل مختلفی وجود که در ادامه هرکدام از آن‌ها را بررسی می‌کنیم.
عفونت‌ها
انواع عفونت‌ها شامل عفونت‌های واژینال، عفونت‌های ادراری و حتی عفونت‌های دهان و دندان سبب ایجاد زایمان زودرس می‌شود. بنابراین به مادران باردار توصیه می‌شود، درصورت مشاهده علایم عفونت حتما به پزشک مراجعه کنند و تحت درمان مناسب قرار گیرند.
مکانیسم ایجاد عفونت و بروز زایمان زودرس
عوامل بیماری‌زا سبب افزایش تولید پروستاگلاندین‌ها در جریان خون مادر می‌شود. پروستاگلاندین‌ها از جریان خون به رحم منتقل می‌شوند. افزایش این مواد خاص سبب تضعیف دیواره کیسه آمنیوتیک جنین شده و منجر به ایجاد دردهای زایمانی یا پارگی کیسه آب می‌شود. به‌این‌ترتیب طبق مکانیسم‌های توضیح داده شده، عفونت‌های بدن مادر حامله می‌تواند منجر به زایمان زودرس در حاملگی شود. به‌دلیل نقش بسیار مهم عفونت‌ها در بروز این زایمان، خانم‌هایی که قصد اقدام به بارداری دارند توصیه می‌شود. حتما از نظر عفونت‌های مختلف واژینال، ادراری، قلبی عروقی یا حتی دهان و دندان ابتدا مورد بررسی کامل قرار گیرند. درصورت بروز عفونت حتما درمانهای مناسب انجام شده و سپس وارد پروسه بارداری شوند.
اغلب عفونت‌های واژینال که منجر به بروز زایمان زودرس می‌شوند، شامل عفونت‌های ناشی از باکتری‌هایی مانند گونوکوک و کلامیدیا می‌باشد. این باکتری‌ها ممکن است باعث ایجاد علایم کلینیکی و عفونت‌های واژینال واضح شوند یا اینکه می‌توانند عفونت بدون علامت واژن در خانم ایجاد کنند.
درصورت کشف عفونت‌های کلینیکال درمانهای مناسب این دو باکتری به‌طورکامل بایستی انجام شود و بعد از اینکه از درمان قطعی و کامل بیماری اطمینان حاصل شد به مادر باردار اجازه‌ی ورود به فاز بارداری داده می‌شود. اگر این عفونت‌ها سبب علایم کلینیکال نشوند، انجام تست‌های اس‌تی‌دی و نمونه‌برداری از ترشحات واژن می‌توان از وجود این میکروب‌ها در واژن مطلع شد و درمانهای مناسب را به عمل آورد.
خانمی که قصد اقدام به بارداری دارد، حتما باید از نظر عفونت‌های دهان و دندان و ترمیم و اصلاح دندان‌های در معرض خطر و توسط دندانپزشک درمانهای کامل را دریافت کند. ازجمله عفونت‌هایی که ممکن است سبب ایجاد زایمان زودرس شود عفونت‌های ادراری در بارداری می‌باشد.
بیشتر بخوانید :عفونت ادراری در طول دوران بارداری
حاملگی های چندقلویی
دومین علت ایجاد زایمان زودرس بارداری‌های چندقلویی است. بارداری‌های دوقلو یا چندقلو با مکانیسم اتساع بیش‌از حد رحم می‌توانند منجر به بروز این نوع زایمان شود. باتوجه‌به عوارض جنینی و مادری و اقتصادی سیستم بهداشتی ناشی از این زایمان، در مواردی که احتمال زایمانهای دوقلویی افزایش می‌یابد، مانند انجام پروسه‌های کمک باروری آی‌یو‌آی و آی‌وی‌اف بایستی مواظب باشیم که از ایجاد بیش از حد این موارد جلوگیری به عمل آید و به این ترتیب درصد زیادی از زایمانهای زودرس را کنترل خواهیم کرد.
افزایش مایع در جنین
در موارد افزایش مایع کیسه امنیون یا پلی هیدروامنیوس که به دلایل متعددی مانند دیابت مادر و ناهنجاری‌های جنینی یا بدون علت اتفاق می‌افتد، میزان ایجاد انقباض‌های قدرت رحمی افزایش یافته و درصد زایمان زودرس افزایش پیدا خواهد کرد.
اختلالات آناتومیک رحم
در موارد اختلالات آناتومیک رحم که شایع‌ترین آن شامل رحم سپتومدار و نارسایی دهانه‌ی رحم است. افزایش احتمال زایمانهای زودرس به وقوع می‌پیوندند. سایر اختلالات آناتومیک رحم مانند رحم دوشاخ، رحم تک‌شاخ و یا سیستم دوبل رحمی نیز از عواملی هستند که باعث افزایش ایجاد زایمانهای زودرس خواهد شد.
مواردی مانند رحم سپتومدار باید قبل از اقدام به بارداری توسط جراحی‌های لاپاروسکوپی و هیستروسکوپی اصلاح شود. در موارد نارسایی دهانه‌ی رحم یا سرویکس با اندازه‌گیری‌های مناسب دهانه‌ی رحم از سن حاملگی چهارده هفته در زنان پر خطر تا سنین بیست و دو هفته و دیده شدن کوتاهی سرویکس جراحی سرکلاژ یا دوخته شدن دهانه رحم توسط جراح زنان انجام می‌شود.
تست سلامت جنین ( NST )
بدون دیدگاه